گزارش سالانه سرکوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در ایران؛ سال ۲۰۲۴

سال ۲۰۲۴ میلادی، سالی پر از رویدادهای چالش‌برانگیز و...

بررسی شاخص‌های آزادی مطبوعات در ۱۰۰ روز نخست ریاست جمهوری مسعود پزشکیان

این گزارش، پژوهشی درباره وضعیت شاخص‌های آزادی مطبوعات در...

گزارش شش ماهه سرکوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در ایران؛ سال ۲۰۲۴

گزارش سرکوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در شش ماهه اول...

آتش‌بس در میدان، تداوم جنگ جمهوری اسلامی با رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران

به‌رغم پذیرش آتش‌بس از سوی جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل، بحران در رسانه‌های ایرانی که با آغاز جنگ ۱۲ روزه تشدید شده بود، ادامه دارد و موج جدیدی از اخراج خبرنگاران از رسانه‌ها آغاز شده است. همزمان ​​ایران اینترنشنال از حملات سایبری سازمان‌یافته علیه این تلویزیون و کارکنان‌اش خبر داد.

بر پایه گزارش سازمان دفاع از جریان آزاد اطلاعات (DeFFI) از سرکوب روزنامه‌نگاران و رسانه‌های ایرانی در شش ماهه نخست سال ۲۰۲۵، در جریان جنگ «۱۲ روزه»، رسانه‌ها، روزنامه‌نگاران و شهروندان ایرانی، وسیع‌ترین سرکوب اطلاع‌رسانی آزاد را از آغاز سال ۲۰۲۵ تجربه کردند. جمهوری اسلامی ایران در این دوره با تمام ظرفیت‌های قضایی، امنیتی و تبلیغاتی خود تلاش کرد، انتشار اخبار و گزارش‌های غیر رسمی را محدود و دسترسی شهروندان ایران به اطلاعات مستقل را قطع کند.

دادستانی‌های ایران نیز همزمان با تداوم جنگ، دست‌کم علیه هشت رسانه و روزنامه‌نگار اعلام جرم کردند، یک پایگاه خبری توقیف شد، دو روزنامه‌نگار بازداشت موقت را تجربه کردند، شماری از رسانه‌ها، روزنامه‌نگارن و عکاس‌خبرنگاران «تذکر» گرفتند و موج گسترده بازداشت شهروندانی که اقدام به انتشار نظرات خود در ارتباط با این درگیری نظامی کرده بودند، ادامه پیدا کرد. در جریان جنگ ایران اسرائیل و روزهای پس از آن، برخوردهای قضایی و امنیتی با روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها به داخل ایران محدود نماند. تهدیدات فرامرزی جمهوری اسلامی علیه خبرنگاران ایرانی و کارکنان رسانه‌های خارج از این کشور به سطحی نگران‌کننده افزایش یافت.

با این وجود به‌رغم پذیرش آتش‌بس از سوی ایران و اسرائیل، کماکان محدودیت‌ها علیه روزنامه‌نگاران ایرانی و در مواردی حملات سایبری به رسانه‌ها و کارکنان آنها ادامه دارد. تلویزیون ایران اینترنشنال با انتشار اطلاعیه‌ای هک شدن اکانت‌های تلگرام شماری از کارکنان‌اش را تایید کرد. ایران اینترنشنال عکس‌ها و اطلاعات منتشر شده از خبرنگاران این رسانه توسط گروه هکری «حنظله» را «مرتبط با دو حمله سایبری جداگانه در تابستان ۲۰۲۴ و ماه ژانویه سال ۲۰۲۵» معرفی کرد. هر چند این گروه هکری مدعی شده که «۷۱ هزار نفر» از شهروندان ایرانی که با ایران اینترنشنال تماس گرفته بودند را شناسایی کرده است.

همزمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز مدعی است «مکاتبات محرمانه، اطلاعات شخصی کارکنان، سوابق مالی و ارتباطات با نهاد‌های خارجی‌» ایران اینترنشنال به «طور کامل هک شده» است؛ اما کماکان شواهدی برای تایید این ادعا منتشر نشده است.

ایران اینترنشنال این حملات سایبری را «بخشی از کارزار گسترده‌تری از تهدیدها» علیه این تلویزیون معرفی کرد که «تهدیدهای فیزیکی علیه کارکنان شبکه را نیز شامل می‌شود.» این اولین بار نیست که خبرنگاران ایران اینترنشنال و خانواده‌های آنها توسط عوامل جمهوری اسلامی مورد آزارواذیت قرار می‌گیرند. در نهمین روز از آغاز جنگ ایران و اسرائیل نیز سپاه پاسداران سه تن اعضای خانواده یکی از مجریان این رسانه -که در ایران ساکن بودند- را بازداشت کرده بود. همچنین در رویدادهای متعددی خبرنگاران ایران اینترنشنال هدف تهدید، طرح ترور و حمله با چاقو قرار گرفته‌اند.

همچنین انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران، با انتشار گزارشی از «بی‌ثباتی شغلی» و کاهش «امنیت حرفه‌ای» روزنامه‌نگاران پس از پایان جنگ خبر داد. این انجمن در بخشی از این گزارش نوشت: «پس از پایان جنگ، حدود ۱۵۰ روزنامه‌نگار از رسانه‌های مختلف و عمدتاً معتبر و باسابقه چون راه‌پرداخت، خبرآنلاین، اقتصادنیوز، تجارت‌نیوز، دنیای اقتصاد، اقتصاد آنلاین، اکوایران، آوش، شهروند و برخی دیگر از رسانه‌ها با عناوینی چون «کاهش هزینه‌ها»، «بازسازی ساختار مالی» و «ادغام نیروها»، از ادامه همکاری بازماندند.»

دفاع از جریان آزاد اطلاعات (DeFFI) حملات سایبری، نقض حریم خصوصی خبرنگاران و اعمال خشونت روانی و فیزیکی علیه آنها را محکوم می‌کند و این اقدامات را حمله آشکار به آزادی بیان و نقض فاحش حق دسترسی شهروندان به اطلاعات مستقل می‌داند. چنین اقداماتی که با هدف ارعاب روزنامه‌نگاران و اختلال در جریان آزاد اطلاعات انجام می‌شود، غیرقابل پذیرش و نقض حقوق بنیادین شهروندان ایرانی است. دِفای خواستار اقدامات فوری، قاطع و موثر از سوی دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی برای حفاظت از روزنامه‌نگاران ایرانی و خانواده‌های آنها در مقابل تهدیدات فرامرزی و آزار و اذیت‌های سازمان‌یافته‌ جمهوری اسلامی است.