ماه مارس۲۰۲۴، با تداوم حبس دست‌کم ۱۰ روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای در زندان‌ها و بازداشتگاه‌های ایران آغاز شد؛ سعیده شفیعی، نسیم سلطان‌بیگی و ویدا ربانی در زندان اوین، نسرین حسنی در زندان بجنورد، ابوبکر توحیدی در زندان زاهدان، کامیار فکور، روح‌الله نخعی و مهدی افشارنیک در زندان اوین و علی تسنیمی و نیکان خبازی در بازداشتگاه آگاهی شاپور تهران.
در ماه مارس (۱۱ اسفند۱۴۰۲ تا ۱۲ فرودین۱۴۰۳)، بر پایه ۲۱ پرونده جدید مستندشده و یا به‌روز شده توسط سازمان دفاع از جریان آزاد اطلاعات، دست‌کم ۱۷ روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای ایرانی -شامل پنج زن و ۱۲ مرد- تحت پیگرد قضایی قرار گرفتند.
شمار پیگردهای قضایی روزنامه‌نگاران در ماه مارس، کمترین میزان از آغاز سال میلادی جدید بود. این تعداد در ماه ژانویه۲۰۲۴ (۱۲بهمن۱۴۰۲ – ۱۰اسفند۱۴۰۲)،، ۳۵ روزنامه‌نگار و مدیر مسئول رسانه بود که نسبت به مدت مشابه ماه قبل‌تر ۴۰ درصد افزایش نشان می‌داد. در ژانویه ۲۰۲۴ (۱۱دی۱۴۰۲ – ۱۱بهمن۱۴۰۲)، مجموعا ۲۵ روزنامه‌نگار یا مدیرمسئول رسانه تحت تعقیب قضایی قرار گرفته بودند.
بین روزهای یک مارس۲۰۲۴ تا روز ۳۱ این ماه، جمهوری اسلامی دست به بازداشت خودسرانه دو روزنامه‌نگار زد، قرار بازداشت موقت دو روزنامه‌نگار که پیش‌تر دستگیر شده بودند، تمدید شد، دادسرای فرهنگ و رسانه یک روزنامه‌نگار را احضار کرد، علیه دو روزنامه‌نگار پرونده قضایی تشکیل شد، نهادهای امنیتی یک روزنامه‌نگار را تهدید به بازداشت کردند، یک روزنامه دولتی عکاس خبری‌اش را به دلیل انتقاد از مقام‌های دولتی اخراج کرد، اجرای حکم دو روزنامه‌نگار زندانی متوقف شد و سه فعال رسانه‌ای از زندان و بازداشتگاه‌های ایران آزاد شدند.
در دادگاه‌های برگزار شده در ماه مارس، پنج روزنامه‌نگار در شش پرونده جداگانه -با اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی و اعمال آخرین حکم صادرشده در هر پرونده- مجموعا به چهار سال و ۱۰ ماه زندان و ۱۲ میلیون تومان جزای نقدی محکوم شدند.
در پرونده‌های تشکیل‌شده و یا احکام صادرشده علیه روزنامه‌نگاران در ماه مارس، «نشر اکاذیب با هدف تشویش افکار عمومی»، موضوع ماده ۷۴۶ قانون مجازات اسلامی با هفت بار، پرتکرارترین اتهام منتسب‌شده به فعالان رسانه‌ای بود.
«تبلیغ علیه نظام» موضوع ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی با دو تکرار، «توهین به مقدسات» موضوع ماده ۵۱۳ از این قانون و «اهانت به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی» موضوع ماده ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی هر کدام با یک تکرار، سایر اتهامات منتسب‌شده به روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای در پرونده‌های مطبوعاتی بود.
بر پایه پرونده‌های مستندشده توسط دفاع از جریان آزاد اطلاعات، نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی تنها در طول ماه مارس، دست‌کم ۲۰ تخلف را در پرونده‌های مطبوعاتی ثبت کردند.
چهار مورد برگزاری دادگاه مطبوعاتی بدون حضور هیات منصفه، شش مورد برگزاری دادگاه مطبوعاتی به‌شکل غیر علنی، اعمال شکنجه روانی علیه دو روزنامه‌نگار بازداشت‌شده، دو مورد ممانعت از دسترسی روزنامه‌نگاران بازداشتی به وکیل، محروم کردن یک روزنامه‌نگار بازداشت‌شده از دسترسی به خدمات پزشکی کافی و موثر و حبس یک روزنامه‌نگار در شرایط غیر انسانی بازداشتگاه، موراد نقض حقوق قانونی روزنامه‌نگارانی بود که طی ماه مارس تحت پیگیرد قضایی و امنیتی قرار گرفتند.
مشابه ماه‌های گذشته، در طول ماه مارس نیز فشارهای امنیتی و نقض حقوق رسانهها ادامه پیدا کرد. طی این مدت، روزنامه سراسری آفتاب یزد پس از ۲۴ سال فعالیت تعطیل شد، نشریه ناداستان به دلیل فشارهای امنیتی و تشکیل پرونده‌های قضایی متعدد برای مدیر مسئول آن به کار خود پایان داد و روزنامه استانی بشارت یزد به دلیل انتشار گزارشی انتقادی درباره آسیب‌های زیست محیطی یک معدن تحت پیگرد قضایی قرار گرفت و همزمان آگهی‌های دولتی که یکی از منابع اصلی درآمدی این رسانه بود، قطع شد.
برای خواندن گزارش جزئیات کامل این گزارش کلیک کنید.