گزارش سالانه سرکوب رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران در ایران؛ سال ۲۰۲۴

سال ۲۰۲۴ میلادی، سالی پر از رویدادهای چالش‌برانگیز و...

بررسی شاخص‌های آزادی مطبوعات در ۱۰۰ روز نخست ریاست جمهوری مسعود پزشکیان

این گزارش، پژوهشی درباره وضعیت شاخص‌های آزادی مطبوعات در...

گزارش ماه سپتامبر ۲۰۲۴؛ حکومت نظامی در مطبوعات

سپتامبر ۲۰۲۴ (۱۱شهریور۱۴۰۳- ۹مهر۱۴۰۳)، ماهی دشوار برای روزنامه‌نگاران و...

طرح تشدید اختلال در اطلاع‌رسانی آزاد، در مجلس ایران تصویب شد

مجلس شورای اسلامی با تصویب طرحی با عنوان «تشدید مجازات جاسوسی و همکاری‌کنندگان با کشورهای متخاصم»، موارد متعددی از شیوه‌های تداوم جریان آزاد اطلاعات در ایران را جرم‌انگاری کرد.

این طرح که در جلسه علنی ۲تیر۱۴۰۴ (۲۳ژوئن۲۰۲۵) به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید، دارای ۹ ماده است. در بخشی از ماده چهار از این مصوبه، آمده است: «ارسال فیلم و تصاویر به شبکه‌های معاند یا بیگانه که در صورت انتشار آن نوعا موجب تضعیف روحیه عمومی، ایجاد تفرقه یا خدشه به امنیت ملی باشد، مستوجب مجازات حبس تعزیری درجه ۵ و انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی … خواهد بود.»

در ادبیات سیاسی و قضایی جمهوری اسلامی ایران، بخش بزرگی از رسانه‌های ایرانی مستقر در خارج از کشور «شبکه‌های معاند یا بیگانه» معرفی می‌شوند.

طی دهه‌های گذشته به‌ویژه پس از اعتراضات سال ۱۳۸۸، به‌دلیل تشدید برخوردهای امنیتی و قضایی با روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها و ایجاد محدویت‌های گسترده برای اطلاع‌رسانی آزاد در ایران، به مرور مرجعیت خبری به رسانه‌های خارج از این کشور منتقل شد. اکنون بخش قابل‌توجهی از شهروندان ایرانی اطلاعات و اخبار مورد نیاز خود را -به‌ویژه همزمان رویدادهای مهم سیاسی و اجتماعی در ایران- از وب‌سایت‌ها و تلویزیون‌های خارج از کشور دریافت می‌کنند. به‌دلیل محدودیت‌های سخت‌گیرانه جمهوری اسلامی برای حضور خبرنگاران رسانه‌های خارجی در ایران و جرم‌انگاری همکاری با رسانه‌های مخالف جمهوری اسلامی، ماده چهار مصوبه مجلس، عملا منابع مستقل خبری این رسانه‌ها را بسیار محدودتر و ارسال اخبار، تصاویر و ویدئو برای این رسانه‌ها را جرم‌انگاری کرده است.

همچنین در ماده پنج مصوبه روز دوم تیر مجلس شورای اسلامی «استفاده، حمل، خرید یا فروش یا وارد کردن … استارلینک، ممنوع و موجب حبس تعزیری درجه ۶» معرفی شده است. یکی از الگوهای پرتکرار برای اختلال در اطلاع‌رسانی آزاد در ایران، قطع اینترنت بین‌المللی و یا کاهش پهنای باند و ایجاد محدودیت‌های جدی در دسترسی به اینترنت است؛ الگویی که شهروندان ایرانی برای در امان ماندن از خسارت‌های ناشی از آن، در مواردی اقدام به خرید و نصب اینترنت ماهواره‌ای (استارلینگ) می‌کردند.

تبدیل شدن مصوبه ۹ ماده‌ای مجلس شورای ایران به قانون، نیازمند تایید شورای نگهبان در این کشور است.